Kamis, 28 Agustus 2008

PANINDANGION HAPORSEAON

PANINDANGION HAPORSEAON
HURIA KRISTEN BATAK PROTESTAN
( H K B P ) TAHUN 1951


HATA PATUJOLO

Mansai ringkot do buku: "Panindangion Haporseaon", laho pahothon haporseaonta dohot mangalo parpoda haliluon. Adong do di huria najolo Panindangion - Haporseaon Oikumene mangalo angka poda haliluon. Adong do angka surat panindangion di tingki Reformasi mangalo poda ni Katholik - Rom. Songon i ma mandatdati ganup hali mullop poda haliluon na manggaori huria, sai tubu do angka surat Panindangion na imbaru. Alai di angka Panindangion na imbaru i, ndang dihalupahon Panindangion na parjolo i laho mangalo haliluon na imbaru i. Asa ingkon tongtong do mar-Panindangion na imbaru huria i laho mangalo angka poda haliluon na tubu. Songon angka Sipatota Huria di tingki Reformasi, ndada holan panindangion najolo dipangke nasida, ala asin do rumang ni i muse di tingki nasida. Asa ndang jadi nok mata ni huria marhanalomhon panindangion najolo. Ingkon sai pinarata manang pinatota do angka panindangion i di ganup tingki.

Di tano Jerman masa do angka poda haliluon na imbaru olat ni taon 1933. Di tingki tarsunggul do angka huria na disi, manghilala- na so sae be panindangion najolo mangalo haliluon i, jadi dipauli nasida do sada panindangion na imbaru, na margoar : "Die Barmer Thesen". (31 - 5 - 1934). Diondolhon nasida do Panggomgomon ni Kristus sandiri; dialo do panggomgomion ni jolma di parugamaon songon si Hitler dohot angka donganna.


Di tano Bolanda pe marusaha do nasida laho paturehon sada panindangion na imbaru. Ia panindangion na imbaru i tong do marojahan tu panindangion najolo, alai marsoara na imbaru di tingki na modern on. (Dr. H.M. Bolkestein alaman 203 baris 24 sian ginjang).

Marbingkas sian angka na manosak Hurianta, ingkon tubu ma di tingki on pamingkirion maradophon angka ugama dohot podapoda na humaliang hita. Ia nasailaon, holan dua do na tardok ugama na manghaliangi hita, i ma Hasipelebeguon dohot Hasilomon. Alai anggo nuaeng, nunga tung torop na ro sian duru dohot na martubuan di bagasan.
Tagoari ma jolo sadasada:
1. Katholiek Rom. Na mangulahi ro nuaeng laho paherbanghon habongna. Na maralo do podanta tu pangajarannasida.
2. Adventist. Na pajongjonghon Seminarium di Pematangsiantar dohot na pararathon podanasida marhite na pararathon angka bukunasida dohot marsaranan manang pigapiga borngin di sada luat.
3. Pinkster. Nunga hira di ganup luat ni hita on rarat podanasida; diondolhon nasida do taringot tu tondi dohot na marhata na leban. Lelengleleng nasida martangiang dohot marende Halleluyah. Ruar do sada surat kabar nasida sian Jakarta na margoar "Penyuluh".
4. Na tonditondion. Ragam do nuaeng na tonditondion di hita on, adong na manggoari dirina "Huria na badia", adong "Huria Panghophopon", adong na marsubanghon mudar songon na di Pagar Sinondi dohot Pematangsiantar, adong do na mangihuthon Sibindanamora, na di Sionomhudon dohot Laeparira. Na marojahan tu Bibel do didok podanasida, alai tung na sala situtu do pangalapathonna di hata i; tung tubutubu ni rohana do dibahen.
5. Sirajabatak. On pe tung rarat do di torop luat. Na marrumang partei manang golongan do nasida didok. Alai tung tangkas do tarida di anggaran dasarnasida angka ruhutruhut ni hasipebeleguon najolo siradotannasida.
6. Punguan ni par-Bibelkring. I ma parpunguan na ro sian Balata jala na mangararati tu Pematangsiantar. Songon burbur do i di huria, angka na manegai roha ni dongan. Diondolhon nasida do naung godang sala ni pangulaon ni Hurianta, na so domu tu Bibel i. Nunga taripar i dohot tu Tapanuli on.
7. Hakristenon Nationalisme. I ma na marbuung salpu i. Dipalipe nasida do poda ha-Kristenon i ma mangaithon tu tujuan ni roha haBangsoon.
8. Synkretisme. Angka na mandok : "Rap denggan do sude ugama i, holan na marsisurungi saotik do". Nunga tubu sada ugamo di Jakarta, na margoar : Ugama "ISLAM ISA". I ma pardomuan ni haSilomon, ha-Kristenon dohot ha-Jahudion. Sai ditongosi nasida do hatorangan ni podanasida i nang tu hita on. Songon on do panimbangionnasida taringot tu angka ugama : Ugamanasida i ma apala parginjang 24 karat mas mamolin, ninna. Kristen : 22 karat, ugamo tinggi – Jahudi : 20 karat = ugama menengah tinggi, Silom : 18 karat = ugama menengah. Sude ugama na asing : 16 karat = ugama rendah.
9. Angka podapoda na ro sian Theosophie, Komunisme, Kapitalisme. Tung godang do ro angka hata sian i na tau manggaori haporseaon.
10. Angkup ni i nunga jongjong punguan ni angka na mamulik sian hurianta, i ma songon Mission Batak, H.Ch.B.P.K.B. dohot H.K.I., jala binoto do sai na tubu dope muse tamba ni i manang piga nari jala tagamon do sia na adong do muse asing ni podana sian poda ni Hurianta.
11. Ha-Sipelebeguon dohot ha-Silomon na humaliang hita. Tung na manimbil do podanasida sian Bibel i; jala apala pajorbuthon, ala marrupa na asing i nasida ro mandapothon Hurianta. Tung bagas dope marurat pasipasi ni ha-Sipebeleguon i di roha ni torop ruas ni Hurianta, songon urat ni haubolon na manorusi tano hatubuanna.
12. Sada nari dope apala na ringkot : Ingkon tontu do panindangionta maradophon Adat dohot Kebudayaan ni bangsonta. Apala taringot tuson ma ingkon gumodang pingkiranta asa unang pansegai na dua i tu haporseaon. Sai diondolhon bangsonta do di tingki on : Ingkon hot Adat dohot Kebudayaanta. Na denggan do i alai nang pe denggan tadok ndang sude i mardomu tu haporseaonta, adong do parmaraan disi.
Tung parmaraan do di Hurianta angka ugamo dohot podapoda na marragam i.
Ala ni sude na pinajojor ondeng, dipangido tingki on do nuaeng tu hita : Ingkon adong do di Hurianta "PANINDANGION HAPORSEAON" na marisi poda na polin hombar tu na tahatindanghon sian mulana. I ma na gabe tanda dohot haojahan di hita.
Angkup ni i ringkot do adong di hurianta "Panindangion Haporseaon" i, na manghamham saluhut ojahan ni na tahaporseai, asa unang samak tu angka na asing. Ai i do antong aturanna di sada punguan Kristen na margoar "H U R I A". Ndang goaron "Huria" sada punguan Kristen, ia so adong Panindangionna. Jadi ringkot situtu do i bukuhononhon asa lam torang pangantusion ni sude ruas ni Hurianta dalan pahothon haporseaonna.
Jadi on ma pangarimpunan ni ringkotna i :
1. Ala haporseaon i do manghorhon panindangion on songon na nidok ni Apostel Paulus tu halak Korint (II Kor. 4, 13) : "Na porsea do ahu umbahen na huhatahon".
2. Ala ingkon manindangi do Huria maralohon portibi on, songon na nidok ni Apostel Petrus (I Petrus 3: 15): "Tongtong ma hamu hobas, mangalusi ganup na manungkun hamu taringot tu na hinirim ni rohamuna". I Timoth. 4, 6 : "Anggo i dipodahon ho tu angka dongan, gabe tutu ma ho parhalado ni Kristus, manghangoluhon hata haporseaon i dohot poda na uli na niihuthonmi".
3. Ala sipanorangi do i, na patandahon poda na sintong sian poda haliluon. 1 Joh. 4, 2 dohot 4.
4. Ala diigil hasadaon di bagasan ngolu parhuriaon do hasadaon di Panindangion - Haporseaon. Ep. 4, 5; Joh. 17, 21.
5. Ala arga situtu do i muse teanon ni na pinompar ni Huria i, laho mangihutihut haporseaon ni angka ompuna. 5 Musa 6, 7.

HUASONA
Ianggo tung apala na marhuaso, holan Buku Na badia i do, ala Debata do mangula manang pajadihon i. Alai buku Panindangion - Haporseaon i pe marhuaso do. Tutu jolma patomutomu i, alai na marondolan situtu do i tu hata ni Debata.
II Korint 1, 21. II Timoteus 3, 16 - 17, alai unang ma di bagasan paksa haunduhon i, jala unang ma pinamate panggora ni roha. Ingkon bebas do halak manangkasi buku Panindangion i. Molo adong dapotsa disi na so mardomu tu Hata na badia i, boi do pasahatonna haboratanna tu na manguluhon Huria i.

Songon na tarsurat di buku on ma Panindangion Haporseaon i, na pinahot ni Synode Godang di Sipoholon, di ari 28 - 30 Nopember 1951.

PANINDANGION HAPORSEAON Nl HKBP
PAMUNGKAAN :
1. Ia panindangion - Haporseaon ni HKBP on, i ma udut ni angka Panindangion - Haporseaon (Confessie) naung adong hian, i ma angka Panindangion - Haporseaon (Confessie) sitolutolu na hinatindanghon ni angka Ama ni Huria najolo na ginoaran :
1. Panindangion Apostolicum
2. Panindangion Nicenum
3. Panindangion Atanasianum
2. Ia Panindangion - Haporseaon on, i ma pangarimpunan ni na itahaporseai dohot na itahirimi di hangoluan on dohot tu hangoluan sogot.
3. Ia Panindangion - Haporseaon on, i ma ojahan di H.K.B.P. sijamitahononhon dohot sipodahononhon dohot sihangoluhononhon. Math. 16, 16
4. Ia Panindangion - Haporseon on, i ma ojahan di H.K.B.P., laho manulak, mangalo nasa poda na lipe dohot poda haliluon na so hombar tu hata ni Debata.

Bindu 1
TARINGOT TU DEBATA

Tahaporseai jala tahatindanghon do :

Sada do Debata na so marmula na so marujung, Pargogo na so hatudosan, Na so olo kuba, Haposan, Parbinoto na sun, Na so hadodoan, Paruhum na tigor, Parasi roha godang, Pardengganbasa. Ibana do manggohi langit dohot tano, Parroha na sintong, Na sun badia, Parholong roha.
5 Musa 6, 4; 11 Musa 3, 14a; Gen. 17: 1; Psalm 105, 8; I Korint 1, 9; 11 Tess. 3,3; Luk. 1, 37; Rom 11, 33; 5 Musa 10, 17; Rom 2, 11;1 Kor. 1, 30; Psalm 103, 8; Psalm 24, 1; Jes. 3, 16;1 Timoth. 6, 15 -16.

Marhitehite poda on : tatulak jala taalo do hasomalan na mandok : "Ompung" tu Debata dohot panghilalaan na mangarajumi holan Pardenggan basa do Debata dohot roha na manghaposi boi ro pasupasu sian "sumangot ni Ompu" songon na hinasomalhon ni halak Sipelebegu. Suang songon i na manjujur ari, na parundinghon langka dohot na manjaha surat ni tangan.
Laos marhite poda on tatulak do poda na mangarajumi lumobi Huaso ni Debata sian Ha-BadiaonNa dohot Holong ni rohaNa.

Bindu 2
HASITOLUSADAON NI DEBATA

Tahaporseai jala tahatindanghon do :

Sada do Debatanta jala huhut sitolusada do, i ma: Debata Ama, Debata Anak, Debata Tondi Parbadia.
(ida: Joh. 5, 19; Joh. 14, 11; Joh. 1, 1; Joh. 15, 26;11 Kor. 13, 13; Mat. 28: 19).

Na ditubuhon Ama i do AnakNa sian hadirionNa sandiri sian mula ni mulana ro di saleleng ni lelengna, mandok: Suang songon Ama i na so marmula na so marujung, suang songon i do Anak i. Suang songon i muse do na so marmula jala na so marujung do Tondi Parbadia i, i ma na borhat sian Debata dohot Anak i.
Joh. 15 :26

Marhitehite poda on, taalo jala tatulak do pangantusion na mandok: Holan sada do Debata (Maha Esa) di bagasan pangantusion na mangarajumi : Na tumoru do Anak i dohot Tondi i sian Ama i.

Taalo do huhut poda na mandok : Ia Hadirion ni Sitolusada, i ma: Debata Ama, AnakNa Tuhan Jesus Kristus dohot INA Tondi Parbadia.

Bindu 3
ANGKA ULAON HAPUNJUNGAN NI DEBATA SITOLUSADA I

A. Debata Ama do na manompa, marmudumuduhon dohot manggomgomi saluhut na tarida dohot na so tarida.
Marhitehite poda on tatulak jala taalo do poda Patalismus (Takdir, sibaran dohot bagian).
B. Debata Anak, na gabe jolma, na tinubuhon ni si Maria, na so habubuhan, na gabegabean sian Tondi Parbadia, na ginoar Tuhan Jesus. Asa gabe dua pangalaho jumpang di Ibana, i ma: Ha-Debataon dohot ha-Jolmaon di bagasan sada diri, na so boi sirangon. Debata situtu do Kristus, alai huhut jolma situtu. Na tumaon na porsuk do Ibana di panguhuman ni si Latus na mate tarpajal di hau pinarsilang, laho paluahon hita sian dosa dohot sian hamatean dohot sian gomgoman ni sibolis i. Na gabe hagogok ni pelean do Ibana bahen pardengganan tu Debata siala sude dosa ni hajolmaon. Na tuat do Ibana tu banuatoru, dung ditanom, na mulak mangolu di ari patoluhon, na manaek tu surgo, laho hundul tu siamun ni Debata Jahowa, Amanta i na marhasangapon salelenglelengna. Di banua ginjang do Ibana mangondihon hita, manggomgomi saluhut, paima mulak sogot tu tano on manguhumi halak na mangolu dohot na mate.
Mat. 28, 18; Ep. 1: 20 - 22; Ep. 1, 7; Joh. 3, 16; Heb. 9: 14; Pilippi 2, 9 - 1 1.
Marhitehite poda on, tatulak jala taalo do : Angka poda ni Katholik rom, 1). Na mandok: "Na boi do si Maria, ina ni Tuhan Jesus manang na ginoarannasida na badia, manangianghon hita tu Debata". 2). Poda ni Katholik Rom na mamodahon : "Boi do Pastoor mamelehon Kristus di pelean Misa". 3) Poda haliluon ni Katholik Rom na mandok : Paus na di huta Rom do wakil ni Kristus na di tano on. Math. 23, 8 - 10. 4). Marhite poda on nialo jala tinulak do pingkiran ni jolma na padoshon Tuhan Jesus dohot Nabi-nabi na adong di portibi on.
C. Debata Tondi Parbadia do na manjou mangajari huria i jala patongtonghon di bagasan haporseaon dohot habadiaon di bagasan Barita Nauli bahen hasangapon ni Debata.

Rom 8, 14 - 17; I Korint 3, 16; (patudos lapatan ni Haporseaon patoluhon).

Marhitehite poda on taalo jala tatulak do poda na mandok "Boi do songgop Tondi Parbadia tu jolma marhitehite panghobasionnasida sandiri so pola marhitehite sian Barita Nauli". Laos songon i taalo jala tatulak do poda na mandok : "Holan marhitehite na siarsiaran dohot na marhata sileban o songgop Tondi Parbadia".

Laos songon i tatulak jala taalo poda na mandok : Na so pola ringkot marubat, sae do molo holan martangiang tu Tondi Parbadia. Jala na mambahen Panurirangion gapgap mangasahon Tondi Parbadia. Laos songon i parsaoran na masaltuhu, na matorbanghu, ala naung digohi Tondi Parbadia, ninna. Sudena na taalo jala na tatulak on, i ma angka :
Poda na :
Mangasahon Goar ni Tondi Parbadia di na so ture dalanna.

Bindu 4
HATA NI DEBATA

Tahaporseai jala tahatindanghon do :

Ia hata na tarsurat di Bibel i, i ma di Padan Narobi dohot Padan Na imbaru TUNG HATA NI DEBATA DO I. "Ai ndang dung ian tahi ni jolma haroroan ni panurirangon, alai tinogihon ni Tondi Parbadia do umbahen na marsoara angka jolma disuru Debata".
2 Pet. 1,21
Ai nasa surat i, sinihathon ni Debata do, jala hasea mamodai, maminsang, pauliulihon, manogunogu di bagasan hatigoran, asa rimpas hata ni Debata, hobas tu nasa ulaon na denggan.
(II Tim. 3, 1 6 - 1 7)
Marhitehite on taondolhon do: Naung singkop do Surat Na Badia i papatarhon hadirion ni Debata dohot lomo ni rohaNa jala nunga singkop dipodahon di Surat Na Badia i sihaporseaan ni jolma parhitean tu hangoluan na saleleng ni lelengna.
(Pangk. 22, 1 8 -1 9)
Holan Surat Na Badia i do parmulaan dohot hapatean ni sude pamingkirion, parbinotoan dohot pangulaon di bagasan huria i dohot di diri na porsea i.
Marhitehite poda on taalo jala tatulak do : Nasa hapistaran dohot habisuhon ni jolma na manimbil sian Hata ni Debata.
(Poda Salomo 3, 5; Psalm 111, 10)


Bindu 5
MULA NI DOSA

Sibolis do mula ni dosa, jala diparsinta rohana do, asa sude jolma gabe pardosa na marbalik sian Debata.
(Joh. 8, 44; 1 Musa 3, 1 - 7; Pangk. 20, 10)
Asa nang pe denggan jolma na parjolo i (Adam dohot Hawa) na boi mangulahon na hombar tu lomo ni roha ni Debata, na dilaosi do patik na nilehon ni Debata tu nasida hinorhon ni pangelaela ni sibolis i gabe marbalik sian Debata. Pangalaosion do dosa i.
(Joh. 3, 4; Jak. 1, 15) 19

Bindu 6
DOSA NA TINEAN

Tahaporseai jala tahatindanghon do :

Dung madabu si Adam dohot si Hawa tu bagasan dosa, taripar do dosa i tu sude pinomparna. Laos ala ni i ma umbahen tubu di bagasan dosa nasa jolma manisia, jala diparhatoban dosa do sude jolma laho mangalaosi patik ni Debata. Dihorhon dosa i do uhum dohot hamatean salelenglelengna.
Psalm 51, 7; 58, 4; I Musa 8, 21; Rom 5, 12; Rom 3, 12; 3, 23;
Titus 3, 5; Joh. 3, 5; Joh. 6, 63.
Marhitehite poda on, taalo jala tatulak do pingkiran na mandok : Ndang mardosa dope posoposo na tubu tu hasiangan on. Songon i muse pingkiran na lipe sian hata ni Debata na mandok : Holan na nionjar ni hapogoson, hahurangan manang pardangolan do umbahen mangulahon dosa jolma jala na so pola mangarajumi dosa.
Laos songon i poda na mandok : Na songon harotas na ias na so marsurat dope roha ni jolma di hatutubuna.

Bindu 7
HALUAON SIAN DOSA

Tahaporseai jala tahatindanghon do :

"Na so dapot haluaon sian dosa marhitehite ulaon na denggan, manang marhite sian gogo sandiri. Holan sian asi ni roha ni Debata do marhitehite panobusion ni Jesus Kristus. Ia dalan manjalo i, i ma marhite sian haporseaon na niula ni Tondi Parbadia, asa diauhon hasesaan ni dosa na pinarade ni Jesus Kristus marhite hamamateNa i. Haporseaon sisongon on do dirajumi Debata na gabe hapintoran di joloNa.
Joh.3, 16;IIKor.8,9;Ul.Ap.4, 12

Bindu 8
H U R I A

A. Tahaporseai jala tahatindanghon do :
Ia Huria, i ma parpunguan ni angka na porsea di Jesus Kristus, na jinou, na pinapungupungu, na pinorbadiaan jala na pinatongtong ni Debata marhitehite Tondi Parbadia.
I Korint 1, 2; 1 Petr. 2, 9; Ep. 1, 22; I Kor. 3.
Marhitehite poda on taalo jala tinulak do :

1. Huria (sada punguan) na pinajongjong ni jolma sian lomona sandiri; i ma na papulik dirina sian Hurianta, so ala ni naung masa di Hurianta poda na maralo tu Hata ni Debata.
2. Pingkiran na mandok : Holan huaso ni angka partogi, angka rapotrapot dohot hak ni ruas na manggomgomi huria; ai holan Kristus do na marhuaso di huria jala holan aturan na hombar tu hataNa do situruton. Ndang Demokrasi na mangarajai huria, alai "Kristokrasi" do.
3. Pingkiran na mandok : Asa "Huria Negara" Hurianta on. Ai asing do kewajiban ni Negara sian tohonan ni Huria.
4. Pingkiran na mandok : Punguan na marondolan dohot na tarihot tu paradaton do Huria i dohot pingkiran na lipe na manghirim ngolu ni Huria ala ni Organisasi sambing.

B. Tahaporseai jala tahatindanghon do :
Na badia do huria i. Ia umbahen digoar Huria i na badia, ndada ala ni habadiaon ni angka ruasna sandiri, alai ala habadiaon ni Kristus, Ulu i do. Asa na gabe na badia do Huria i ala ni na pinarbadiaan ni Kristus, jala na dirajumi Debata do nasida angka na badia. Ala habadiaon ni Huria i do umbahen margoar i Bangso na badia, Joro ni Tondi Parbadia, dohot Bagas ni Debata.
I Petrus2,9;Ep.2,22;Pangk. 1,6;Ep.3,21;IKor.3, 16.
Marhitehite poda on taalo jala tatulak do poda na mandok :
Marhitehite ulaonna sandiri dapotsa habadiaon, songon i pandelean dohot parsirangon ala adong dope diida sian ruas ni Huria i na mangulahon dosa.

C. Tahaporseai jala tahatindanghon do :
Hatopan do Huria i. Ia Huria Hatopan, i ma punguan ni sude angka na badia, angka naung partohap di Tuhanta Jesus Kristus dohot di silehonlehonna, i ma : Baritanauli, Tondi Parbadia, Haporseaon, Haholongon dohot Panghirimon. I ma na sian ganup luat manang bango, marga, houm, dohot parhataan nang pe marasingasing ceremonie dohot ruhutruhutna pe. Pangk. 7, 9.

Marhitehite poda on taalo jala tatulak do : Pangantusion na mangarajumi Huria i songon ugamo parbangsoon dohot na mamingkir na so adong pardomuan ni Huria na sada on tu Huria na sada an.

D. Tahaporseai jala tahatindanghon do :
Adong sada Huria, Marojahan do i tu Ep. 4,4; I Kor. 12, 20. "Ai sada do Daging i, i ma Huria i. Alai nang pe torop angka ruas i, sada do daging i". Ia hasadaon ni Huria na nidokna disi asing do i sian hasadaon portibi on na somal na nidok ni halak, ai hasadaon partondion do i. Joh. 17, 20 - 21.

Marhitehite poda on, taalo jala tatulak do : Nasa parsirangan na so marojahan tu poda haporseaon; alai holan na marojahan tu ruhutruhut parduru sambing.

TANDA NI HURIA NA SINTONG

E. Tahaporseai jala tahatindanghon do:

Ia partinandaan ni huria na sintong, i ma :
a. Molo polin dipodahon Barita Nauli.
b. Molo sintong diulahon Sakrament na dua i songon na niaturhon ni Tuhan Jesus.
c. Ia dipamasa ruhut paminsangon manggotapi angka dosa.

Bindu 9
PARHALADO NI HURIA

Tahaporseai jala tahatindanghon do:

Sude do halak Kristen tarjou gabe sitindangi ni Kristus jala laho mangaradoti angka ulaon di tongatonga ni huria i, dijou Debata do marhitehite huria i, angka parhalado hombar tu ulaon tohonan ni Kristus na tolu i. Panurirang, Malim, Raja, i ma siradotan di bagasan Huria. I Kor. 12, 28.

Tohonan parhaladoon, i ma :

1. Manjamitahon Baritanauli tu ruas ni Huria i dohot na so ruas dope.
2. Mangaradoti Ulaon Sacrament na dua i, i ma Pandidion na badia dohot Parpadanan na badia.
3. Marmahani tondi ni ruas ni Huria (Seelsorge).
4. Mangaradoti poda na polin, marhitehite paminsangon partondion huhut mangalo parpoda haliluon.
5. Padalanhon ulaon asi ni roha (Diakonie).
Tu angka ulaon i ma dipabangkit di bagasan Huria i, Apostel, Panurirang, Evangelist, Parmahan dohot Pangajari.
Ep. 4, 11 dohot Diacon (Ul. 6).

Marhitehite poda on taalo jala tatulak do : Pingkiran ni halak na manulak dohot mansoadahon tohonan ni partohonan ala ni angka timbangtimbangan ni rohana, so ala ni na diulahon na maralo tu tohonanna.

Marhitehite on taalo jala tatulak do : Manang ise na jongjong di punguan ni Huria i, na marjamita, na mangajari dohot na mangaradoti ulaon Sacrament molo so jolo diampehon Huria tu ibana tohonan parhaladoon di Huria.

Bindu 10
ULAON NA BADIA (SACRAMENT)

Tahaporseai jala tahatindanghon do :

Holan dua do Sacrament na pinatikhon ni Tuhan Jesus siradotanta, i ma Pandidion na badia dohot Parpadanan na badia. I ma na niaturhon ni Tuhan Jesus tu HuriaNa laho pasahathon marhite tanda na tarida asi ni rohaNa na so tarida i, i ma hasesaan ni dosa, haluaon, hangoluan dohot hasonangan, na niauhon marhite haporseaon.
Mat. 28, 19; Mark. 16, 15-16; Mat. 26; Mark. 14; Luk. 22; II Kor. 11
Marhitehite poda on, taalo jala tatulak do : poda ni Katholik Rom na mandok 7 Sacrament.

A. PANDIDION NA BADIA

Tahaporseai jala tahatindanghon do :

Ia Pandidion Na badia i, parhitean ni si ni roha ni Debata do i tu jolma, ai marhitehite Pandidion i sahat do tu na porsea i hasesaan ni dosa, hatutubu paduahalihon, haluaon sian hamatean dohot sian sibolis jala dapotan hasonangan na salelenglelengna.

Marhite poa on tahatindanghon do: Sididion do nang posoposo; ala marhitehite sian i do pinasahat nasida tu punguan ni angka na hinophop ni Kristus, mardomu huhut tu panjangkon ni Tuhan Jesus di angka dakdanak.

Mark. 10, 14; Luk. 18, 16

Ndang pola sai ingkon usophononhon tu aek molo mandidihon.
Ul.Ap.2,41; 10,48; 16,33;Rom6,4;IKor. 10, 1-4,Titus3, 5;
Heb. 11, 29; I Petrus 3, 21.

B. PARPADANAN NA BADIA

Tahaporseai jala tahatindanghon do :

Ia Parpadanan Na badia, i ma : Mangan roti parhitean ni Daging ni Tuhanta Jesus Kristus dohot minum anggur parhitean ni mudar ni Tuhanta Jesus Kristus, asa sahat tu hita hasesaan ni dosa, hangoluan dohot hasonangan.

I Kor. 11, 17-34; Mat. 26; Mark. 14; Luk. 22.

Marhitehite poda on taalo jala tatulak do poda na mandok : Holan roti i do lehonon tu ruas ni Huria, ndang dohot anggur. Ai songon on do hata ni Tuhan Jesus di na umpajokhon Parpadanan Nabadia i Ibana : "Sude hamu manginum sian i". Laos i do diihuthon Huria na parjolo i. I Kor. 11, 24 - 25. Ndang marojahan di Hata ni Debata ulaon Missa ( i ma na mandok : Ganup hali dipelehon Tuhanta i di bagasan Missa i ). Dibahen i tung tatulak do i.

Bindu 1 1
ATURAN NI HURIA

Tahatindanghon do :

Ingkon adong do aturan ni Huria na marojahan tu Hata ni Debata. Ai sada ulaula do i parentahon dohot pasonanghon Huria. (I Kor. 14, 33). Laos songon i pestahononhon do angka Pesta Parhuriaon, i ma Pesta Hatutubu, Hamamate, Haheheon, Hananaek ni Tuhan Jesus dohot Pesta Haroro ni Tondi Parbadia. Alai ingkon tangkas ingoton : Ndada marhite sian haburjuon mangaradoti saluhutna i umbahen na taruli hita di bagasan dosa.

Bindu 12
TARINGOT TU PANGGOMGOMI

Tahatindanghon do :
Na ro sian Debata do Panggomgomi na marsahala; i ma panggomgomi na mangalo hajahaton, na mangulahon hatigoran na manumpak asa marsonangsonang jala so hariboriboan angka na porsea, hombar tu na tarsurat di Rom 13 dohot I Tim. 2,2. Alai siingoton do huhut na tarsurat di Ul. 5, 29: "Ingkon oloan do iba di Debata asa di jolma".
Marhitehite poda on tahatindanghon do : Sitangianghonon ni Huria do Panggomgomion asa mardalan di hatigoran. Alai patubegehon ni Huria do saorana tu Panggomgomi. Marhitehite poda on taalo jala tatulak do : Pingkiran na mandok asa "Negara - Keagamaan do Negara"; ai: Negara tinggal negara jala Huria tinggal Huria. Mat. 22, 21b.

Molo ringkot di Paruhuman, ala ni na mangalului hasintongan ni uhum, boi do halak Kristen maruari. Songon i do nang na manjalo tohonan dohot pangkat.

Bindu 13
ARI MINGGU

Tahaporseai do ari Minggu :

"Ari ni Tuhan i" (ari parmulaan ni panompaon ni Debata), ari Haheheon ni Tuhan Jesus dohot ari Hasasaor ni Tondi Parbadia, na pinestahon ni halak Kristen sian mula ni Huria i. Ndang mulak be hita tu Sabbat ni Jahudi : ai halak Kristen do hita.

Marhitehite poda on taalo jala tatulak do poda ni par-Sabbatis na mandok ari Sabtu do Sabbath Siparbadiaan.

Bindu 14
TARINGOT TU SIPANGANON

Tahaporseai jala tahatindanghon do :

Denggan do sude nasa na tinompa ni Debata jala ndang sisubanghononhon nasa na jinalo mardongan roha mauliate, ai na gabe badia do i binahen ni Hata ni Debata dohot tangiang.

Ndang gabe badia jolma hinorhon ni na mangaradoti angka subangsubang taringot tu sipanganon. Ai haporseaon do manjalo habadiaon sian Debata. Ndang gabe badia jolma hinorhon ni na mangaradoti taringot tu sipanganon. I do alana umbahen dialo Apostel Paulus angka patik-patik ni Jahudi taringot tu sipanganon. Ndang jadi parpudi Barita Nauli bahenon ni angka subangsubang, bahenon ni angka Hadis manang Tradisi. Mat. 15; Rom 144; Kol. 2; Ul. 15; I Tim. 4, 4 - 5.

Marhitehite poda on, taalo jala tatulak do poda ni parpoda na mamodahon songon i.

Bindu 15
HAPORSEAON DOHOT ULAON NA DENGGAN

Tahaporseai jala tahatindanghon do:

Ingkon parbue ni haporseaon do ulaon na denggan i. Na lilu do halak molo dihirim dapotan hatigoran, hangoluan, apulapul dohot hasonangan ibana moo diula ulaon na denggan. Holan Tuhan Jesus do na boi manesa dosa dohot padomuhon jolma tu Debata.

Siradotan do : Patik na 10 i. Alai marhite haporseaon do mangolu jolma, ndada sian na mangulahon na denggan sambing. Tondi Parbadia do mangonjar jolma mangulahon ulaon na denggan. (Ia so Tondi i na mangonjar, gabe dosa do ulaon na denggan i). Joh. 5, 15 - 16; Ep. 2, 8; Rom 5, 1.

Bindu 16
PARNINGOTAN DI NA MONDING

Tahaporseai jala tahatindanghon do :

Ampe do tu jolma : Mate sahali, dung i uhum i. Heb. 9, 27. Na maradian nama ibana sian ulaonna. Pangk. 14, 13. Jala Jesus Kristus do Tuhan ni na mangolu dohot na mate. Asa ia tabahen pe parningotan di angka na monding, na marningot ajalta sandiri do hita disi dohot pahothon panghirimonta di hadodomu ni angka na porsea tu Debata dohot pahothon rohanta do i di ngolu parungkilon on. Pangk. 7, 9 - 17.

Marhite poda on taalo jala tatulak do : Poda Hasipelebeguon na mandok : Adong do pardomuan ni tondi ni naung mate dohot jolma na mangolu. Songon i poda na mandok : Laos tinggal di tanoman i do tondi m na mate i. Laos songon i taalo jala tatulak do poda ni Rom Katholik na mamodahon : Api pangurason (Api parpitapita) na ingkon boluson mangurasi tondi ni naung mate asa tu hangoluan, jala na boi patupaon Misa di na mate, dohot na manangianghon naung mate i asa humatop malua sian api pangurason. Laos songon i na martangiang tu tondi ni na badia naung mate dohot na manghirim taripar hagogoon dohot habadiaon ni angka naung mate - tanomanna - ulaonna - barangbarangna - holiholina (parmanomanoan), reliqui.

Bindu 17
TARINGOT TU SURUSURUAN

Tahaporseai jala tahatindanghon do :

Ia angka surusuruan : Na tinompa ni Debata do i, i ma pangoloi di Ibana, jala tondi parhobas, angka na sinuru, mangurupi angka sitean haluaon i.

Heb. 1, 14

Bindu 18
ARI UHUM SOGOT

Tahaporseai jala tahatindanghon do :

Na ro do Tuhan Jesus Kristus di ari parpudi laho manungguli angka na mate, Joh. 5, 28. I Tess. 4, 16; Mat. 24, 3; Luk. 21, 28; Pangk. 20: 11 -15. Manguhumi nasa jolma, Mat. 25. I Kor. 15, 52; II Kor. 5, 10. Disi ma jouonna angka na porsea laho manean hangoluan salelenglelengna. Mat. 25, 34. Alai angka na so porsea laho ma nasida tu na bernit salelenglelengna. Mat. 25. Hot ma tohap ni na porsea i di lambung ni Debata ro di salelenglelengna.

Marhite poda on taalo jala tatulak do poda na mandok :
a. Na boi do etongetongon ni jolma haroro ni Kristus paduahalihon
b. Poda na mandok : Na adong dope parasian dung mate jolma i.
Sandok taondolhon : Na so panagaman do haroroNa. Ida: I Tess. 5, 2; Mat. 24, 42; 44, 50, Luk. 12, 35 36. Asa tongtong hobas hita songon na pinasingothonna i. Luk. 12, 35 - 36.

PANINDANGION HAPORSEAON
HURIA KRISTEN BATAK PROTESTAN ( H K B P ) TAHUN 1996

Pinaruar ni Kantor Pusat HKBP
Percetakan HKBP Jl. Jend. A. Yani 63 P. Siantar

PANINDANGION HAPORSEAON NI HKBP

a) Huasona

1. Ia huaso Panindangion Haporseaon, i ma na marojahan di huaso ni Buku na Badia i, ai Debata do haroroan ni huaso ni Buku na Badia i.

2. Debata do na mamangke jolma gabe ulaulaNa manurathon Buku na Badia i (II Tim. 3: 16a), laos Debata do na mamangke angka naposoNa, parhobas di Huria i, patomutomu Panindangion Haporseaon ni huria i, hombar tu Hasintongan na di Buku na Badia (II Kor. 1: 21, 22). Nang pe marhuaso Panindangion Haporseaon i, tunduk do i tu huaso ni Buku na Badia i ala Buku i do haroroan ni poda na sintong. sihatindanghonon. Ia Buku na Badia i ndada hata ni jolma alai Hata ni Debata situtu do (II Tim. 3: 16 - 17).

3. Di bagasan hasintongan na sian Debata na pinapatarNa di Buku na Badia i, marhuaso do Panindangion Haporseaon papatarhon Hadirion dohot Sangkap ni Debata Sitolusada, papatarhon Haluaon na pinatupa ni Jesus Kristus, papatarhon hajongjongan ni huria i di portibi on dohot papatarhon angka arta partondion na ringkot botoon ni angka na porsea i (I Tes.2 :13).

4. Na marhuaso do Panindangion Haporseaon manubuhon dohot pahothon haporseaon ni huria i; laos margogo do i mangalo dohot manulak nasa poda na lipe na tubu sian roharoha ni jolma.

5. Ingkon unduk situtu do roha ni sandok ruas ni huria i di nasa na pinodahon ni Panindangion Haporseaon; diguruhon ma i di bagasan serep dohot holong ni roha, ai na ro sian Huaso na tumimbo do poda i saluhutna. Dihangoluhon ma i songon hataridaan ni ngolu na di bagasan hagogoon ni Debata na manubuhon haporseaon, panghirimon dohot holong in roha.

b) Hajajadi ni Panindangion Haporseaon dohot Pamahena

1. Sisada ihot do Panindangion Haporseaon ni HKBP dohot Panindangion Haporseaon ni angka huria na parjolo i na pinatomutomuna di bagasan tolu tingki na marasingasing, i ma :
1. Konfessi Apostolicum
2. Konfessi Niceanum
3. Konfessi Athanasianum
Nang pe ndang dos pandohanna, dos do ianggo isi ni Panindangionna dohot tujuanna.
2. Ia Panindangion Haporseaon on, i ma pangarimpunan ni barita dohot poda pangajaran ni Buku na Badia i, na gabe isi ni haporseaon sihangoluhononta dohot ojahan panghirimonta di ngolu on dohot di ari sogot.
3. Ia Panindangion Haporseaon on, i ma na gabe sulusulu, panogunogu dohot ojahan ni nasa pangulaon, pangajaran dohot jamita di HKBP, ai holan poda na sintong do na boi manirai dohot manondangi parngoluonta di portibion.
4. Ia Panindangion Haporseaon on, i ma ondolan ni HKBP laho pahothon Aturanna, huhut marpanindangion rap dohot angka huria na di portibion.
5. Ia Panindangion Haporseaon on, i ma ojahan ni HKBP mangalo dohot manulak nasa poda na maralo tu Hata ni Debata.
6. Laos Panindangion Haporseaon on do patuduhon hadirion ni HKBP di bagasan nasa parsaoran oikumenis, panindangion dohot hajongjonganna di portibi on.

Huria na manindangi do Huria Kristen Batak Protestan. Na hinatindanghonna, i ma haporseaonna na marojahan di Buku na badia i, na gabe sihangoluhonon ni angka ruasna, sibaritahonon tu portibi on, dohot na gabe sitiopan maralohon angka pangajarion na so tingkos na tubu di bagasanna, dohot angka poda na lipe na adong di humaliang.

Ala marojahan di Buku na badia i do panindangion ni huria i, tangkas ma tarida pardomuanna dohot nasa huria na adong di nasa tingki, angka na tong manindangi marojahan di Buku na sasada i. Asa, nang pe marasingasing rumang ni paraloan partondion na adong di sada partingkian, jala ala ni i marasingasing rumang ni sada Panindangion, jala marasingasing nang hata na pinahena, hot do isi ni haporseaon na hinatindanghonna. Tangkas do tarida hasadaon ni angka huria i, na margoar Pamatang ni Kristus, na manghamham nasa tingki, marungkil alai marsinondang manghatindanghon Hasintongan na sian Debata.

Dibahen HKBP pe Panindangionna (Konfessi), ndang na manirang dirina huria i sian hasadaon ni angka huria, ai ndang na mambahen Panindangion na imbaru huria i. Na naeng mangkuling do muse huria i tu partingkion nuaeng di bagasan hata dohot rumang na tumangkas boi antusan ni dongan jolma. Ai na mangolu do hita jolma nuaeng di bagasan partingkian na gok nilai-nilai na hatop mubauba.

Hot do dijalo jala dihangoluhon HKBP angka Konfessi naung adong hian di angka huria na parjolo i, i ma :
- Konfessi Apostolicum
- Konfessi Niceanum
- Konfessi Athanasianum

Ia Konfessi Apostolicum ( Panindangion ni angka apostel), i ma na tagoari "Hata Haporsenon" na sai tahatindanghon di ganup parmingguon ari Minggu. Tutu, ndang pola digoari disi angka mara partondion, i ma angka poda na lipe na nialo ni huria i di tingki i. Bulus do dihatindanghon haporseaon na tolu ponggol i Sandok isi ni Buku na Badia i taringot tu Debata Ama, Debata Anak, dohot Debata Tondi Parbadia, dohot taringot tu haluaon ni jolma manisia, dohot nasa na ringkot hatindanghonon di bagasan rumang na jempek jala tangkas.

Na tubu do Konfessi Nicearum laho mangalo poda haliluon taringot to Hadebataon ni Jesus Kristus. i ma haliluon na pinodahon ni deba partogi di bagasan huria i sandiri. Tangkas situtu do Konfessi i manghatindanghon hadebataon ni Jesus Kristus di bagasan angka hata on : "Jesus Kristus, Anak Sasada ni Debata, na tinubuhon ni Ama i di mula ni mulana. Debata na ro sian Debata. Hatiuron na ro sian Hatiuron. Debata na sintong na ro sian Debata na sintong, na tinubuhon ndada na tinompa, sisada Hadirion dohot Ama i na manompa saluhut. Ibana ro sian surgo ala ni hita jolma laho patupahon haluaonta". Ndang na meret haporseaonta sian i jala laos i do na tahatindanghon di nasa jamita dohot pangajarion.

Di na ro muse poda haliluon uju i, na mandok, ia Jesus i, ala Hata i (Logos) do Ibana, holan "pengantara" ni Debata do Ibana dohot jolma. Ndang gok Hadebataonna, jala ndang gok hajolmaonna. Hira na satonga debata do Ibana, satonga jolma. Ala ni i tubu ma Konfessi Athanasianum na tangkas mangalo poda i, huhut mangondolhon dohot manghatindanghon, na Debata situtu do Jesus i, jala Jolma situtu. Sisada hadirion do Ibana dohot Debata Ama, ndada tumoru jala na borhat do Tondi Parbadia i sian Ama i nang sian Anak i. Ndang tumoru Tondi Parbadia sian Jesus, jala ndang tumoru na dua Hadirion i sian Debata Ama. Hasitolusadaon ni Debata, i do na niondolhon ni Konfessi Athanasianum. Jala i do na hinangoluhon huhut hinatindanghon ni HKBP.

Tutu do, holan pangantusion taringot tu Jesus Kristus do manontuhon rumang dohot isi ni pangantoion ni huria i maradophon nasa poda na adong dohot angka 'nilai-nilai" ngolu na sai mubauba ala panghorhon na binoanhon ni partingkian. Nasa na hinatindanghon ni Konfessi HKBP, suang songon Konfessi ni huria na parjolo i, na marojahan do i di pangantusion di Jesus Kristus, Anak ni Debata di bagasan Hasitolusadaon, Sipalua hita jolma.

Ala sisada ihot do Panindangion ni HKBP dohot Konfessi na tolu i, i ma Panindangion ni angka huria na parjolo i, laos sisada ihot do Panindangion i dohot poda ni Reformasi na niajarhon ni Marthin Luther, tarlobi di buku Katekismusna i. Laos i do pataridahon pardomuan ni HKBP dohot angka huria Luther na adong di portibi on, nang pe tongtong do diparmudumudu parsaoran na mangolu dohot angka huria na asing.

Huhut do diparrohahon HKBP nang panindangion ni huria na adong di tano Jerman di bona ni abad 20, na tinariashon di "Barmen Thesen", uju lam lumlam pangantusion ni jolma taringot tu huaso na boi lipe pandalanhonna di harajaon portibi dohot di parhuriaon. Tung mansai maol manggulmit huria i uju i ala ni huaso portibi. Diondolhon "Barmen Thesen" do na holan Jesus Kristus do Raja na marhuaso di huria nang di nasa panggomgomion portibi.

Tangkas ma na tubu do sada Konfessi. manang pe i marrumang "pernyataan iman" (statement of faith) manang "These" na holan manaringoti sabagian sambing sian haporseaon, siala ringkotna dihilala huria i manulak poda na lipe na marmara di tingki i, anggiat tung tangkas panghangoluhononhon ni ruas di poda na polin sitariashonon di portibi on.

Songon i do nang partubu ni Konfessi HKBP di taon 1951. Ragam do mara partondion na manghaliangi huria di tingki i, i ma na ro sian angka agama na asing, sian angka poda haportibion, sian angka soara parbolatbolatan, nang sian angka panggunturi di bagasan huria i sandiri. Ditulak Konfessi i do sude angka poda na marmara i, gabe tangkas situtu tarida panumpak ni Konfessi i to ngolu partondion ni huria i.

Alai di Sinode Godang HKBP taon 1987, tarbege ma angka soara na manghasiholi haimbaruon ni rumang ni Konfessi i, na mangido asa pinahembang angka poda na polin i dibagasan rumang na tumangkas boi mamangkulingi jolma di tingki on. Ndada na mandok paimbaruon, manguba manang manguduti Konfessi taon 1951 i, alai rumangna i do dipatoho hombar tu partingkian, jala ditambahon ma manang piga alus na so adong hian di Konfessi 1951 i ma taringot tu manisia (bindu 3), masyarakat (bindu 4), kebudayaan dohot lingkungan hidup (bindu 5 ). Songon i ma partubu ni Panindangion Haporseaon on.

Ia Panindangion Haporseaon i tongtong do hot lapatanna, i ma panindangion na manghamham sude isi ni haporseaon na marojahan di Buku na Badia i. I ma na gabe :
1. Sihangoluhonon ni ruas ni huria i paboa "..... ojak jala hot di bagasan haporseaon, jala so olo meret sian panghirimon ..... Kol. 1: 23 : mian di bagasan angka naginuruhon jala naung hinaporseaan II Tim. 3: 14 : "gabe tutu ma ho parhalado ni Kristus, manghangoluhon hata haporseaon dohot poda na uli na niihuthonmi" I Tim. 4: 6.
2. Sihatindanghonon di portibi on "jamitahon Hata i, hajongjonghon di tingki na une nang so one...." II Tim. 4: 2 "Laho ma hamu, podai hamu ma saluhut bangso...." Mt. 28:19.
3. Sitiopan maralohon nasa halak pangunjuni dohot musu ni haporseaon "....tontong ma hobas mangalusi ganup na manungkun hamu taringot tu na hinirim ni rohamuna..." I Petrus 3: 15: "Haburjuhon ma paraloan haporseaon na denggan i" ITim. 6: 12.
4. Siteanon ni angka sundut na mangihut di huria i, manghangoluhon hasadaon ni haporseaon dohot angka sundut na parjolo "Ingkon gogoonmu mangajarhon angka i tu angka anakmu, jala taringotanmuna angka i...." 5 Musa 6: 7.

Bindu 1
TARINGOT TU DEBATA

A. Hadirion ni Debata.

Tahaporseai jala tahatindanghon do :
Sada do Debata, i ma TUHAN DEBATA JAHOWA, na so marmula na so marujung, pargogo na so hatudosan, na so hadodoan, na so olo muba, na sun badia, parrimas tu na so unduk tu hataNa, parbinoto na sun, parroha na sintong, haposan, na papatarhon diriNa, sitompa nasa na adong, na manggohi langit dohot tano, na marmudumudu, pardenggan basa, mual ni hangoluan, pasupasu dohot hatuaon, na manggomgomi. Raja ni angka raja jala Tuhan ni saluhut, parasi roha godang, parholong roha, sisesa dosa, sipalua, paruhum na tigor, na manghamonanghon, na pahehehon, na pasadahon, na marmahani, na mangondihon mual ni nasa hapistaran dohot parbinotoan. Ibana do huhut na mangajarhon parhusoran ni tingki (sejarah) nang hamatean (5 Musa 6:4: 2 Musa 3:14; 1 Musa 17:1; Psalm 105: 8; 1 Kor 1 :9: II Tes. 3: 3; Luk. 1: 37; Rom 11: 33; 5 Musa 10: 17; Roma 2: 11; I Kor. 1: 30; Psalm 103: 8: 24: 1; Jes. 6: 3; Joh 3: 16; 1 Tim 6: 15 - 16).

Marhite panindangion on taondolhon do na tongtong Debata jonok, mangantoi, mangula, mangatur dohot manguhumi ngolu ni jolma marsadasada, houm, bangso dohot nasa na tinompa di sandok hasiangan on.

Ala ni i holan Debata Jahowa do sisombaon, sihaporseaon, sioloan. Ingkon umbiar jala humolong jala umpos rohanta mida Ibana asa mida nasa na adong. Situlahon do poda na mansoadahon Debata dohot hadirionNa, songon i ma na mardebatahon na tinompa. Tatulak do huhut nasa poda dohot pangalaho na pasangap sibolis dohot huaso haholomon (patudos tu R.P.P HKBP. II 2B hal 15 dohot III. I. a. c. d. hal. 17 - 180).

B. Hasitolusadnon ni Debata

Tahaporseai jala tahatindangkon do :
Sada do Debata jala di bagasan hapataranNa sitolusada do Ibana, i ma Debata Ama, Debata Anak dohot Debata Tondi Pobadia, na so marmula na so marujung (Joh. 5: 19; 14: 11; 1: 1; 15: 26; II Kor. 13: 13; Mat. 28: 19).
Marhite on tatulak do poda Triteisma na mandok tolu Debata ni halak Kristen.

1. Debata Ama
Debata Ama do na manompa, marmudumuduhon dohot manggomgomi nasa na tarida dohot na so tarida, sian mula ni mulana sahat ro di saleleng ni lelengna. Dipapatar Debata Ama do diriNa marhite Jesus Kristus AnakNa na sasada i. Sipalua hajolmaon, jala disahaphon Ibana do haluaon i marhite TondiNa Tondi Parbadia i, umbahen na dipatau hita mandok "Amang" tu Ibana. Marhite i taondolhon do balga ni holong ni roha ni Debata Ama i, na manarihon nasa na ringkot di ngolu ni jolma, marhite dalan na niantusan ni jolma i. Ala ni tatulak do poda na mansoadahon panompaon ni Debata di nasa na adong, songon i nang poda fatalisme (takdir. sibaran, bagian) na mamboan jolma i tu sikap ni passip sambing, dohot na manjaha parpeak ni bintang nang manjaha guratgurat ni tangan.

2. Debata Anak
Debata Anak i ma Jesus Kristus, hapataran ni Debata Ama na mangarumari diriNa gabe jolma : na tinubuhon ni si Maria, na gabegabean sian Tondi Parbadia andorang so habubuhan. Ibana do Tuhan na humophop dohot paluahon jolma manisia. Diantoi Ibana do parsorion ni hajolmaon dohot nasa bangso di sude tingki, jala haposan situtu do Ibana sahat ro di saleleng ni lelengna. Dipalua do jolma manisia sian gomgoman ni sibolis, sian parhatobanon ni dosa, sian uhum ala dosa, dohot sian hamagoan nang hamatean na tumaon na bernit pola mate di hau pinarsilang. Ibana do hagogok ni pelean pardengganan tu Debata siala dosa ni hajolmaon. Na tuat do Ibana tu banua toru dung ditanom, na mulak mangolu di ari patolohon, na manaek tu surgo, laho hundul tu siamun ni Debata Jahowa. Amana i. Marhite i do dipatimbo Debata Ibana jala dibasabasahon goar na sumurung asa nasa goar. Asa somba tu goar ni Jesus nasa ulu ni tot na di banua ginjang i dohot na di tano nang na di toru ni tano, sian i do Ibana mangondihon nasa na porsea huhut manggomgomi saluhut, paima mulak sogot tu tano on manguhumi na mangolu dohot na mate. Asa nasa soara marhatopothon : "Jesus Kristus do Tuhan, bahen hasangapon ni Debata Ama" (Mat. 28: 18; Heb 9: 14; Pil. 2: 9 - 14; Ep. 1: 20 - 22; 1: 7; Joh. 3: 16)

Marhite poda on taondolhon do na sian tahi ni Debata sitolusada do haroroNa gabe jolma. Hot do Ibana Debata di bagasan hajolmaonNa, jala dipatimbo Debata diriNa di na mulak Ibana tu Debata AmaNa i, dung singkop ulaon haluaon i dipatupa Ibana. Naung sian mula ni mulana do "tahi na sun badia i". Angkup ni i taondolhon do na huhut Jesus manguhumi nasa hajahaton, paima ro ujung ni portibion. Taondolhon do na holan sahali Jesus tarsilang manghophop jolma i. Ala ni i tatulak do poda na mandok : adong haluaon na asing sian naung pinatupa ni Jesus, na adong dalan na asing mandapothon Debata asing sian Jesus, na mandok holan panurirang sambing do Jesus, na mangondolhon holan hadebataon manang holan hajolmaon ni Jesus, na adong haluaon na asing sian naung pinatupa ni Jesus, na adong dalan na asing mandapothon Debata asing sian Jesus, na mandok holan panurirang sambing do Jesus, na mangondolhon holan hadebataon manang holan hajolmaon ni Jesus, songon i nang poda na mandok boi ulaon na denggan pinatupa ni jolma manumpahi tu haluaonNa.

Laos tatulak do pangajarion na mandok : na pinarsilangkon do mangulahi Jesus Kristus i di ulaon parpadanan na badia.

3) Debata Tondi Parhadia.
Debata Tondi Parbadia, i ma hapataran ni Debata marhite TondiNa. Di bagasan hadirion, hasitolusadaon na mangula do Debata Tondi Parbadia rap dohot Debata Ama nang Debata Anak. sian saleleng ni lelengna ro di saleleng ni lelengna. Tondi ni Debata do na mangaramoti, manuturi, manurirangi sude jolma dohot pahothon uhum hatigoran na adong di hasiangan on. (Jer. 11: 2; 9: 6; Joel 3: 1; Poda 8: 12 - 31; I Kor. 14: 3 - 6, 28; Pangk.22).

Ibana do na pasahathon hata nang Pangungkapon na sian Debata tu angka Panurirang. Tondi Parbadia do na manguduti ulaon ni Jesus Kristus di portibi on, laho manjou papungupunguhon, pasadahon parsaoran (Oikumene, Koinonia), pahehe panindangion (marturia) dohot panghobasion (diakoni), huhut pabadiahon Huria i marhite Barita na Uli. Tondi Parbadia do na mangajari portibi on taringot tu dosa, hatigoran dohot uhum, Ibana do na manohaphon haluaon ni na porsea i, mambahen hamubaon ni roha, patiurhon, paimbaruhon hadirion, manogunogu tu hasintongan, mangajari pasangaphon Debata, huhut paradehon sinjata partondion di na porsea i (Rom 8: 14 - 17; I Kor. 3: 16; Tit. 3: 5; U1. 2: Haporseaon ponggol patoluhon dohot lapatanna).

Marhite poda on taondolhon do holan sada do Tondi na badia, i ma Tondi Parbadia i. Ibana do mambahen marparbue Barita na Uli, nang pajongjong Huria i di portibion, Mangula do Tondi Parbadia sian hadirionNa so ala ni usaho ni jolma (Gal. 5: 22 - 23; Ep. 4: 3 - 6). Ibana do haroroan ni nasa ulaon na balga (haholongan) na pasangaphon Debata.

Situlahon do poda na mandok dos do Tondi Parbadia dohot angka Tondi na asing i di portibion on. Laos tatulak do nasa hataridaan ni na tonditondion, manang pe i sian ulaon pajagahon (usaho kesadaran) jolma, manang na tubu so sian panagamanna. Suang songon i nang poda na mandok na so porlu be marubat molo dung ginohan ni Tondi Parbadia. Tatulak do nang parhataan sileban (glosolalia) na so niantusan ni jolma na gabe bonsir ni hagaoron di punguan ni angka na porsea. Sude ulaon na balga na so pasangaphon Debata ndang sian Tondi Parbadia i. Ndang ulaon na balga (halongangan) suhatsuhat ni haporseaon, ala ni i situlahon do i.

Bindu 2
HATA NI DEBATA

Tahaporseai jala tahatindangkon do :

Ia Bibel i, i ma Padan Narobi dohot Padan Naimbaru tung hata ni Debata do i. Dipapatar i do sangkap ni Debata laho paluahon jolma na marpamusatan di Jesus Kristus. Taantusi do hata ni Debata marhitehite panogunoguon ni Tondi Parbadia (I Kor. 12: 3; Joh. 16: 15; 2 Ptr. 1: 20—21).
Ai nasa surat i, sinihathon ni Debata do, jala hasea mamodai, maminsang, pauliulihon, manogunogu di bagasan hatigoran, asa rimpas halak ni Debata, hobas tu nasa ulaon na denggan (2 Tim. 3: 16—17).
Na gabe daging do hata i jala marpamusatan di bagasan Jesus Kristus ( Jon. 1: 14). Marhite poda on:

Taondolhon do holan hata ni Debata na binoan ni Tondi Parbadia do boi pasahathon huria i dohot padomudomuhon Huria dohot padomudomuhon angka bangso dohot angka suku-suku bangso. Taondolhon do asa sude parhalado dohot ruas hobas pararathon Barita na Uli (Mat. 28: 19 - 20)
Taondolhon do na so holan partohonan marsaulihonsa, alai sude ruas ni huria do pajambar di parbinotoan mangguruhon dohot manghangoluhon hata ni Debata. Taondolhon do hata ni Debata songon mual hangoluan dohot ojahan (pedoman) ni pangulaon dohot ngolu halomoan ni Debata na marguna di ganup halak, keluarga, panogunoguon (pengajaran Agama), punguan partangiangan (kebaktian) dohot patauhon jolma i boi berdialog di sude parsaoranna di masyarakat, di portibi on.
Taalo do pingkiran na pamasukhon Bibel i tu batang ni na mate na marlapatan boi parhiteanna i laho bongot tu harajaon ni Debata. Taalo do pingkiran na mamangke Bibel i laho maniti ari dohot patangkashon sibaranna. Molo ringkot di na manjalo jabatan na imbaru di pamarenta boi do pangkeon Bibel i songon parhiteanna laho manghajongjonghon padanna.
Tatulak do na mamangke Bibel laho patolonhon.

Bindu 3
M A N I S I A

Na tinompa ni Debata do manisia i, baoa dohot boruboru tumiru rupaNa tudos tu pangalahoNa (Imago Dei), di bagasan martabat na dos, jala dilehon do huaso tu nasida laho mangarajai, mangaramoti dohot patureturehon (mengolah) sude angka jadijadianNa na adong di portibi on. Ditompa do jolma i di bagasan kebebasan dohot tanggungjawab laho manghobasi Debata i sandiri dohot sude na tinompaNa i.

Dung madabu jolma i tu dosa ala pangela ni sibolis na gabe dosa teanteanan ni sude sundut na mangihut, gabe tongtong do di bagasan pangunjunan jolma i, dirajai dosa i (Rom 7: 17), jala mago ma parngoluonna maradophon Debata, mangalo dohot marbalik sian Debata : dilaosi ma patik ni Debata; ndang maila be ibana mangulahon dosa. Ndang margogo jolma i paluahon dirina. Laho papatarhon haluaon na sian Debata disuru ma surusuruanNa na tinompaNa i mangurupi angka sitean haluaon i, ai Debata do na boi paluahon ganup jolma.

Dipasahat Tuhan i ma hataNa. Na laho manghobasi dirina, haporseaonna, holong ni rohana dohot hatauon laho mangalo dosa i. Lam tu ragatna do pangalaho i na manghorhon tu hajahaton i, mangulahon hajahaton na metmet ummura hona uhum, hape hajahaton na balga jotjot malua sian uhuman, ala ni ulaon ni jolma na so tigor dohot angka sitindangi gapgap na tubu di bagasan panguhuman ni jolma. Ujung ni sude dosa manang beha pe rumangna marhapatean do tu hamatean. Holan sian asi ni roha ni Debata do, marhite panobusion ni Jesus Kristus, tubu dalan haluaon tu ganup jolma. Ia dalan manjalo i marhite haporseaon na niula ni Tondi Parbadia, asa diauhon hamubaon ni roha dohot hasesaan ni dosa naung pinarade ni Jesus Kristus marhite hamateanNa dohot haheheonNa gabe jolma na imbaru hita. Haporseaon na songon i do dirajumi Debata na gabe hapintoran di jolma, mangolu ibana marhite haporseaonna nang pe madabu jolma tu bagasan dosa (Simul justus et peccator), alai dijou Debata jolma na porsea i gabe Anak ni Debata dohot donganNa pangula di harajaon ni Debata. (I Kor. 3: 9).
Marhite poda on:
Tatulak do pingkiran paboa jolma i gabe Debata.
Tatulak do pingkiran paboa jolma i gabe songon hatoban, masin manang pinahan siala ni ulaon dohot sinadonganna.Taondolhon do na gabe dongan saulaon ni Debata do jolma i di Harajaon ni Debata.

Bindu 4
MASYARAKAT

Tahaporseai jala tahatindangkon do :

Na sada hasadaon do hajolmaon di adopan ni Jahowa (1 Musa 1: 27) jala rap natinobus ni Tuhan Jesus Kristus do na manjalo haluaon i. Ndang mardia imbar baoa manang boruboru dung tardidi tu bagasan goar ni Jesus Kristus (Gal. 3: 28). Na niihotan ni holong ni Kristus do parsaripeon ni halak Kristen di portibi on. Na mangolu di bagasan ulaon na masiurupan do ganup jolma na mangoloi Tuhan i (Gal. 6: 2).

Marhite poda on:
Taondolhon do na dos hak azasi ni boruboru dohot baoa, hak waris ni anak dohot boru, dohot pardomuan ni ama dohot ina na gabe mitra songon i nang hakekat kerja, na boi pagandahon pangebahan ni keluarga di masyarakat (Ep. S :21: Poda 31: 10).
Taondolhon do di masyarakat Indonesia na majemuk hinaringkot ni haporseaonta dohot tanggungjawabta laho manghobasi angka na pogos, na marsahit, na so mardihadiha, na buro, na terbelakang, na oto, na ginosagosa ni ketidakpastian ni hukum (papeol uhum).
Taondolhon do hadosan ni ngolu dohot hak azasi ni angka jolma na maringan di kota dohot desa/partani, di bagasan perencanaan, di bagasan na mambuat haputusan dohot pangaramotionta (pengawasan).

Jala marhite podaon:
Taalo do aliran feminisme manang aliran emansipasi wanita na extrim, na naeng pasidinghon kedudukan ni baoa tu kedudukan ni boruboru. Taalo do nang hasomalan na pasidinghon sada ulaon sian boruboru, ala hadirionna boruboru, hape adong do hatauonna tu ulaon i.

Bindu 5
KEBUDAYAAN DOHOT LINGKUNGAN HIDUP

Tahaporseai jala tahatindangkon do :

1. Ditompa Debata do jolma nang inganan parmianan dohot inganan pangulaonNa di portibi on (1 Musa 2: S - 15). Ibana do nampuna sude, na mangalehon hangoluan tu sude na tinompaNa i. Inganan pangulaon ni jolma i ma darat, laut dohot hajanghajang (langit, ruang angkasa). Dilehon Debata do huaso tu jolma i laho paulihon portibi on di bagasan tanggungjawab na gok. Dilehon Ibana nang parhataan, uninguningan, parhinaloan, kesenian dohot parbinotoan songon ulaula ni jolma, songon i aturan laho mamuji Debata dalan pauliulihon dohot pajagarhon parsaoran ni jolma asa lam patar marbungaran harajaon ni. Debata marhite kebudayaanna. Alai situlahon do kebudayaan na marlaok hasipelebeguon dohot na maralo tu Hata ni Debata.
2. Ulaon ni Jesus Kristus paluahon jolma i, nasa na tinompa i songon i portibion sandiri (Kol. 1: 15 20; Rom 8: 19 - 33).
Marhite on :
Tahatindanghon do tanggungjawab ni jolma pangoluhon sude na tinompa ni Debata (melestarikan) asa boi ibana mangula, hipas, dohot marsonangsonang (sejahtera). Psalm 8: 4 - 10.
Taolo do angka usaho na manegai lingkungan marhite na manutungi dohot manabai hau di tombak manang harangan (5 Musa 20: 19 - 20). Taalo do angka usaho na mangalitohi aek dohot awang-awang (udara) nang aek panirisan (limbah) na marisi rasun siang angka pabrik-pabrik, marhite na so manganturehon halalaho ni aek panirisan i dohot pencemaran udara, pola gabe manegai aek siinumon dohot parhosaon ni jolma (polusi/pencemaran lingkungan), paheba Psalm 104: 1 - 23; Pangungk. 22: 1 - 2.

Bi ndu 6
H A L U A O N

Tahaporseai jala tahatindangkon do :

Debata do patupa haluaon, i ma haluaon sian dosa, sian gomgoman ni sibolis dohot hamatean, nang sian ragam ni huaso na maralo tu hata ni Debata. Sian asi dohot holong ni roha ni Debata do dipatupa haluaon i marhite panghophopan ni AnakNa na sasada i, Tuhan Jesus Kristus na mate di hau pinarsilang na tuat tu banuatoru dung ditanom jala na mulak mangolu di ari patoluhon. Dalan manjalo haluaon i, i ma marhite haporseaon na tinubuhon ni Tondi Parbadia jala haporseaon i do dirajumi Debata gabe hapintoran ni jolma. Ia haluaon i hamuliaon ni Debata dohot hatuaon ni jolma i do i. Nunga malua na porsea i, atik pe godang dope parungkilon sibolusonna di portibi on. Sai dipalua asi ni roha ni Debata do na porsea i sian ragam ni mara di ngolu siganup ari, di ngolu pardagingon nang partondion pe, manang marsasahalak manang marsasapunguan.
Hataridaan ni haluaon i di ngolu ni na porsea i di portibi on, ima ngolu na marhabadiaon, na marparbuehon angka parbue ni Tondi (I Joh. 3: 16; II Kor. 8: 9; U1. 4: 12; Gal. 5: 22). Marhite poda on taondolhon do, na so adong haluaon na asing sian haluaon na pinatupa ni Jesus Kristus jala Jesus Kristus sambing do nampuna halak napinaluaNa i. Na so tarrampas sibolis manang angka huaso na asing be na porsea i sian gomgoman ni Kristus (Rom 8: 38 - 39). Ala ni i tatulak do poda na mandok, boi jolma i paluahon dirina sian gomgoman ni dosa, sibolis dohot hamatean marhite sian na manadingkon hariburon ni portibi on. Laos tatulak do poda na mandok usaho ni jolma i sandiri do na manontuhon haluaonna.

Bindu 7
H U R I A

Tahaporseai jala tahatindanghon do:

A. Ia Huria i ma parpunguan ni angka na porsea di Jesus Kristus di portibi on, na jinou, na pinapungupungu, na pinarbadiaan jala na pinatongtong ni Debata marhite Tondi Parbadia. Ala di portibi on dope hajongjongan ni huria i, ingkon marungkil dope huria i. (lKor.1:2; 1Ptr.2: 9;1Kor.3; Joh.17; Mat.13: 24-30).
Marhite on taondolhon do, na so boi roharoha ni jolma sambing pajongjonghon huria.

Jala marhite on tatulak do tondi dohot angka pingkiran na sai mamolamola i Huria i, songon i dohot pingkiran na mandok asa Huria Negara, Huria marga, Huria adat, manang organisasi sambing Huria i.
B. Na badia do Huria i. Jala umbahen digoar Huria i na badia, ndada ala ni habadiaon ni angka ruas, parhalado manang organisasi ni Huria i sandiri, alai ala habadiaon ni Kristus Ulu ni Huria i do. Asa na gabe badia do Huria i ala ni na pinarbadiaan ni Kristus jala dirajumi Debata do nasida angka na badia. Ala ni habadiaon ni Kristus i do umbahen margoar Huria i bangso na badia, joro ni Tondi Parbadia dohot bagas ni Debata.

Songon angka na pinarbadiaan i disuru do Huria i mamaritahon Barita na Uli laho pararathon Harajaon ni Debata na gabe parsaulian ni angka bangso di portibi on. Tarjou do Huria i mangarahon jolma asa manghangoluhon ngolu na badia. I ma ngolu na marparungkilhon asa oloan di Jesus Kristus sian angka huaso na di portibi on (Pangk.1:6; Ep. 3:21; I Kor 3:16; I Ptr.2-9, Ep. 2: 22).

C. Hatopan do Huria i. Ia Huria Hatopan, i ma punguan ni sude angka na badia, angka naung partohap di Tuhanta Jesus Kristus, i ma na sian ganup luat manang bangso, marga, houm, na mora, na pogos, baoa manang boruboru dohot sian nasa parhataan, (Pangk. 7: 9; Gal. 3: 28; I Kor. 11: 7 - 12), dohot di silehonlehonna i, i ma : Barita na Uli, Tondi Parbadia, Haporseaon, Haholongon dohot Panghirimon.
Marhite poda on taondolhon do ndang mardia imbar huria i nang pe paasing-asing status sosial dohot parbangsoon ni ruasna.

Tatulak do pangantusion na mangarajumi Huria i songon agama parbangsoon dohot na mamingkiri na so adong pardomuan ni Huria na sada on tu Huria na sadaan.

D. Sada do Huria di portibi on i ma pamatang ni Kristus.
Ala ni i holan di bagasan Kristus do marojahan hasadaon, ai ndang songon hasadaon portibi na somal na nidokna disi, alai hasadaon partondion do. Nionjar ni hasadaon partondion i patar ma hasadaon di bagasan ngolu haporseaon, pandidion, panghirimon, roha na masiantusan, masiurupan, masihaposan, masihaholongan ro di sude angka ulaon oikumene (Ep. 4: 4 - 6; I Kor. 12: 20; Joh. 1 7: 20—2 1).

Marhite poda on taalo jala tatulak do poda taringot tu hasadaon na so marojahan tu Jesus Kristus.

E. Tanda ni Huria na sintong.

Ia tanda ni Huria na sintong i ma :
a. Molo polin barita na Uli i dijamitahon jala dipodahon.
b. Molo sintong diulahon sakramen na dua i, (Mat. 28: 19; Mark. 16: 15 - 16).
c. Molo sintong diulahon ruhut parmahanion dohot paminsangon.

Marhite poda on taondolhon do na dipapatar Debata diriNa huhut na patupahon pardengganan di bagasan Jesus Kristus marhite Barita na UIi dohot sakramen na dua i.

Bindu 8
ULAON SAKRAMEN

Tahaporseai jala tahatindanghon do :

Holan dua do Sakramen di Huria Protestan, i ma Pandidion na badia dohot Parpadanan na badia. I ma na niaturhon ni Tuhan Jesus tu Huria na laho pasahathon marhite tanda na tarida asi ni rohaNa na so tarida, i ma hasesaan ni dosa, haluaon, pardengganan, hangoluan dohot hasonangan, na niauhon marhite haporseaon di bagasan pangulaon ni Tondi Parbadia (Mat. 28: 19; Mark. 16: 15 - 16; Mat. 26; Mark. 14; Luk. 22; 1 Kor. 11).

A. Pandidion na badia
Ia pandidion na badia i parhitean ni asi ni roha ni Debata do i tu jolma, na metmet nang na magodang, ai marhite Pandidion i jongjong Huria i di tongatonga ni portibi on, jala dipatau nasida di bagasan haporseaon manjalo hasesaan ni dosa, hatutubu paduahalihon, haluaon sian gomgoman ni hamatean dohot sibolis, jala dapotan hasonangan salelenglelengna. Laos marhite pandidion i dipasada do angka na porsea i tu bagasan hamamate dohot haheheon ni Tuhan Jesus, huhut manjalo Tondi Parbadia (Mark. 10: 14;Luk.18: 16;Ul.2:41;10:48;16:33;Rom6:4;IKor. 10: 1 - 9; Tit. 3: 5; Heb. 11: 29; 1 Ptr. 3: 21).

Marhite poda on taondolhon do sididion do posoposo di tongatonga ni huriaNa i, ala marhite i do tarsahap nasida tu punguan ni angka na hinophop ni Kristus, ai las do roha ni Tuhan Jesus manjangkon nang angka dakdanak. Sosoan do asa didasdas angka natoras angka dakdanak naung tardidi mandohoti Sikola Minggu, dohot angka parpunguan na asing di Huria i. Laos taondolhon do, sada do Huria i di bagasan Pandidion na badia. Nunga sae sahali dipamasa Pandidion tu sahalak saleleng di ngoluna.

B. Parpadanan na badia
Ia parpadanan na badia, i ma mangan roti parhitean ni daging ni Tuhan Jesus Kristus dohot minum anggur parhitean ni mudar ni Tuhan Jesus Kristus asa sahat tu hita hasesaan ni dosa, hangoluan dohot hasonangan. Pesta las ni roha do na mandohoti Parpadanan na badia (Ulaon na badia), ai patujolo ni parsaoran na manongtong i do i. Laos tanda hamuliateon do i marningot panghophopon ni Tuhanta Jesus Kristus, dohot dalan mangauhon asi ni rohaNa i (Mat. 26: 20 - 30; Mark. 14: 17- 26; Luk. 22: 14 20; I Kor. 11: 1 7 -34).

Marhite on taondolhon do asa jumotjot hita mandohoti Parpadanan na Badia.
Tatulak do hasomalan ni deba Huria na mangalehon holan roti tu ruas ni Huria i, ndang dohot anggur. Songon i dohot pingkiran na mandok lobi sian dua sakramen.

Bindu 9
PARHALADO NI HURIA

Tahaporseai jala tahatindanghon do :

Sude do halak Kristen, baoa manang parompuan, tarjou gabe sitindangi ni Kristus di portibi on, songon marga na pinillit, hamalimon na raja, bangso na badia, houm na ginomgoman ni Kristus laho mamaritahon pardengganan na pinatupa ni Kristus, na manjou Huria i sian haholomon tu hatiuron. Tohonan hatopan ni sude halak Kristen i ma tohonan panghobasion.

Alai laho mangaradoti angka ulaon di tongatonga ni Huria i, dijou Debata do marhite Huria i angka parhalado na mangula hombar tu tohonan ni Kristus na tolu i, i ma Panurirang, Malim, Raja (1 Kor. 2: 28; I Tim. 6: 5; Joh 1: 49; 1 Ptr. 2: 9).

Ia hapataran ni tohonan ni Kristus na tolu i, i ma :

1. Manjamitahon Barita na Uli i di tongatonga ni Huria, di portibi on, dohot tu nasa na tinompa.
2. Mangaradoti ulaon sakramen na dua i, i ma Pandidion na Badia dohot Parpadanan na badia.
3. Marmahani ruas ni Huria i.
4. Mamatamatai sude panggulmiton ni Huria i.
5. Mangajarhon dohot mangaramoti poda na polin.
6. Padalanhon ruhut parmahanion dohot paminsangon, huhut mangalo poda haliluon.
7. Padalan ulaon asi ni roha
8. Paluahon halak sian ragam ni hapogoson dohot haotoon.
9. Mangaradoti ulaon pembangunan na marojahan di hasintongan dohot hatigoran, jala na manjungjung hinaarga ni jolma songon gambaran ni Debata (Imago Dei).

Tu angka ulaon di bagasan Huria na parjolo i dipabangkit do, i ma Apostel, Panurirang, Evangelis, Parmahanan, Pangajari. Diakon/Diakones, Sintua, Simatamatai (Episkopos) laho manghobasi pamatang ni Kristus.

Nang pe marragam angka ulaon di tongatonga ni huria, sada do Tuhan nampuna ulaon i. (Ep. 4: 11; U1. 6: 1—7; 14: 23; 15: 2; 20: 28: Pil 1: 1; 1 Tim 3: 1; Tit. 1: 7; I Tim 3: 3; 4: 11; Mat. 23: 11 ; I Kor. 12: 5 - 7).

Di tongatonga ni Huria Reformasi tohonan hapanditaon i do na manghamham sude ulaon na digoari di ginjang i. Ala ni i situlahon do na mangulahon sakramen ia so jolo diampehon tohonan hapanditaon tu ibana, songon i do dohot na mangalului dohot na mamangke tohonan na so sian dalanna (II Kor. 11: 13; U1.8: 16).

Marhite poda on taondolhon do, na ingkon ganup do patutoruhon dirina laho mangulahon tohonanna be di tongatonga ni Huria i, ala ni Kristus, Parmahan na bolon i na gabe sitiruon ni sude angka pangula ni Huria (I Ptr. 5: 4; 2: 25).

Ingkon barani do angka partohonan i manghatindanghon hatigoran ni Jesus Kristus di jolo ni jolma dohot angka parhuaso.

Situlahon do pangalaho ni angka partohonan na impolan di perak, ai pamelehonon di diri do ulaon panghobasion di Huria.

Bindu 10
ATURAN NI HURIA

Tahaporseai jala tahatindanghon do :

Ingkon adong do Aturan ni Huria na marojahan tu hata ni Debata ai sada ulaula do i parentahon, pasonanghon dohot pauliulihon Huria i. Laos marhite Aturan i diurupi do Huria i asa marojahan di ojahan na sasada i, i ma Jesus Kristus. Sipaimbaruon do aturan ni Huria hombar tu pardalan ni angka tingki na mubauba (1 Kor 3: 11;14:33;IPtr.2:4-6).

Marhite poda on taondolhon do hinaringkot ni na mandalanhon ruhut parmahanion dohot paminsangon ni Huria. Situlahon do pingkiran na padoshon aturan ni Huria dohot hata ni Debata, laos songon i situlahon do nang pingkiran na mansoadahon hinaringkot ni Aturan ni Huria.

Bindu 11
ARI MINGGU

Tahaporseai jala tahatindanghon do:

Ia ari Minggu i ma ari manghalashon, mamestahon huhut marningot ari haheheon ni Tuhan Jesus dohot haroro ni Tondi Parbadia. Laos marhite na mamestahon ari Minggu i do hita rnarningot ulaon panompaon ni Debata sian mulana sahat tu sadari on. I do mambahen tagoari ari Minggu i, ari ni Tuhan i, dunghon adong Huria i di pestahon do ari Minggu i ma ari patoluhon sian ari hamamate ni Tuhan Jesus. Laos ari Minggu i do diparbadiai halak Kristen songon na pinangido ni patik paopathon. (Joh. 20: 19 - 26; IKor. 16: 2; U1. 20: 7; Pangk. 1 :10).

Marhite poda on taondolhon do asa sude halak Kristen ro tu punguan ni halak Kristen di tingki ari Minggu. Marhite poda on tatulak do na mansoadahon hapunjungan dohot habadiaon ni ari Minggu.

Bindu 12
ULAON DOHOT HAPORSEAON

Tahaporseai jala tahatindanghon do :

Sian mulana andorang so madabu jolma i tu dosa, dipabangkit Debata jolma i gabe pangula dohot pangaramoti. Ulaon ni jolma marojahan di Debata na sai tongtong mangula (Joh. 5: 17). Marhite i mabaor pasupasu ni Debata tu jolma dohot tu nasa na tinompa i, marparbue do tu diri ni jolma dohot tu na humaliangsa. Haporseaon di Jesus Kristus ingkon marparbuehon ulaon na denggan. Na lilu do halak molo dihirim dapotan hatigoran, hangoluan, hasonangan dohot pasupasu ibana, ala ni na mangula ulaon na denggan (Ep. 2: 8: Rom 5: l)

Marhite poda on taondolhon do asa ringgas jala "terampil" jolma i mangula, jala na niomona gabe pelean hamauliateon tu Debata dohot sumarihon na hurangan (2 Kor. 9: 2 - 11).

Marhite poda on tatulak do angka ulaon na so hinalomohon ni Debata. Jala asa satia, haposan dohot martanggungjawab mangulahon patik dohot hata ni Debata di tingki na une, dohot na so une, lumobi di tingki pangunjunan isara ni korupsi, parjujion, panangkoon, penyalahgunaan wewenang, parpangomoan na matorbanghu, panggadis na mamurahu laho mangarugihon halak na asing.

B i n d u 13
TARINGOT TU PANGGOMGOMI

Tahaporseai jala tahatindanghon do :

Na ro sian Debata do Pamarenta na marsahala laho mangulahon hatigoran, mangondingi, mangaramoti, mangalo hajahaton jala manghobasi angka na ringkot di warga negara dohot ngolu ni jolma.

Jesus Kristus do ojahan ni Huria na mangolu di portibi on, jala tahatindanghon do paboa Debata na mangalehon haluaon i, di bagasan Jesus Kristus.

Siingotonta do ingkon oloan do hita di Debata asa di jolma (Rom 13; I Kor. 3: 11; U1. 5: 29; I Ptr. 2: 13 - 17; Pangk. 13).

Marhite poda on :
Taondolhon do, Debata do na mangalehon kemerdekaan i tu bangso Indonesia na berazaskan Pancasila dalam hidup bermasyarakat, berbangsa dohot bernegara.

Taondolhon do, Jesus Kristus, ulubalang ni Huria i songon parhiteanta mangido. Taondolhon do sintasinta dohot tanggungjawab ni ruas ni masyarakatta laho mangeahi hatigoran, holong ni roha, hadameon dohot kesejahteraan marhite Pembangunan Nasional songon pengamalan Pancasila.

Taondolhon do parsidohot do hita pajongjonghon dohot mangaradoti hasintongan i, songon i nang marsaulihon pembangunan nasional. Sitangianghonon ni huria do angka panggomgomi dohot parhobasna (I Tim. 2: 1 - 2; Rom 13: 1 - 7).

Bindu 14
SIPANGANON

Tahaporseai jala tahatindanghon do :
Denggan do nasa na tinompa ni Debata jala ndang sisubanghononhon nasa na jinalo mardongan roha mauliate, ai na gabe badia do i binahen ni hata ni Debata dohot tangiang.

Ndang gabe badia jolma hinorhon ni na mangaradoti angka subangsubang taringot tu sipanganon. Ai haporseaon do manjalo habadiaon sian Debata.

Alai sijagaon do asa unang marlobilobi sipanganon i di marsasahalak di tonga ni bagas nang di angka punguan pesta pe. Siradotan do manjaga pamatang marhite na manganhon sipanganon na umbuk tu hahipason.

Sioloan do bangko na nirajaan ni sipanganon, siinumon dohot parisapon (I Tim. 4: 4 - 5; Mat. 15; Rom 14: 17; U1. 15; Kol. 2: 16-23).

Bindu 15
PARNINGOTAN DI NA MONDING

Tahaporseai jala tahatindanghon do :
Hamatean i, i ma ujung ni ngolu ni jolma di portibi on, maradian ma ibana sian sandok ulaonna.

Adong haluaon di angka na porsea paboa Jesus Kristus naung hehe i do pangoluhon jolma i sian na mate, Ibana do Tuhan ni na mangolu dohot na mate (Rom 14: 7 - 9).

Martua do na mate di bagasan Tuhan i na satia ro di ujungna (Pangk. 14: 13).

Dipatupa Huria i do parningotan di angka na monding laho padungohon haporseaonta marningot ajalta sandiri huhut padohothon panghirimon di hamonangan ni Kristus manaluhon hamatean, songon i nang panghirimon di banua ginjang sambulo ni tondinta dohot di hadodomu ni na porsea i dohot Tuhan Debata sahat tu na ro Jesus Kristus paduahalihon.

Marhite poda on:
Taondolhon do panghirimon di haluaon ni jolma sian angka na mate di bagasan Jesus Kristus. Taalo do pingkiran na mandok boi na mangolu manjalo pasupasu sian na mate.

Taalo do pingkiran na mandok paboa na adong pardomuan ni na mate dohot na mangolu, marhite tangiang (mendoakan arwah-arwah). Taalo do pingkiran na mandok ingkon pajongjong tugu laho pasangaphon na monding, dalan pangalapan pasupasu tu pinomparna.

Jala marhite poda on :
Tatulak do sude rumang ni na pinodahon ni ugamo hasipelebeguon lumobi poda taringot tu tondi na mandok : tading do tondi ni na mate i, jala tondi ni na mate i gabe begu dohot sumangot.

Di parningotan di na monding siparateatehononhon do mandok mauliate tu Debata di na marningot ulaon na denggan uju di ngoluna, alai ndang na mangigil pasupasu dohot tanda siarsiaran sian naung monding i.

Bindu 16
HARORO NI TUHAN I

Tahaporseai jula tahatindanghon do :
Na ro do Tuhan Jesus paduahalihon papatarhon Jerusalem na imbaru i, songon hapataran ni hasangapon dohot hamuliaon ni Debata. Disi ma marujung hasiangan on. Ndang adong na umboto sadihari ombas ni haroroNa i. Ala ni i ingkon hobas jala dungo do na porsea i di bagasan hasatiaon dohot panghirimon di haroroNa i, ai disi ma masa uhum dohot asi ni rohaNa (Joh. 5: 28; I Tes.4: 16; Mat.24:3;42;Luk.21 :28;Mat.25;Pangk.20: 11-15;21; I Kor. 15: 52; II Kor. 5: 10; Jes. 60: 10 - 16).

Marhite poda on, taharingkothon do mamangke tingki ni ngolunta on songon tingki parasian dalan manomunomu haroro ni Tuhan i.

Tatulak do bangko na sai manguji mamilangi dohot manontuhon ari haroro ni Tuhan i paduahalihon. Songon i dohot pingkiran na mandok na so adong ujung ni hasiangan on.

Bindu 17
TARINGOT TU SURUSURUAN

Tahaporseni jula tahatidanghon do:
Ia angka surusuruan : Na tinompa ni Debata do i, i ma pangoloi di Ibana, jala tondi parhobas, angka na sinuru, mangurupi angka sitean haluaon i. Heb. 1: 14 ; I Musa 22 : 11 - 12; Luk. 1: 11, 26; 2: 9; Mat. 28: 2; Juda 9; Pangk. 12: 7 - 9; 14: 6; 20: 1 - 3; 22: 18; Mal. 3: 1.

Tidak ada komentar: